Θεραπείες Λεμφοιδήματος

Η θεραπεία ποικίλλει ανάλογα με τη σοβαρότητα του οιδήματος και του βαθμού της ίνωσης. Οι περισσότεροι άνθρωποι με λεμφοίδημα ακολουθούν ένα ημερήσιο δοσολογικό πλάνο θεραπείας. Οι πιο κοινές θεραπείες είναι ένας συνδυασμός λεμφικού μασάζ, συμπίεσης, ενδύματα συμπίεσης ή περίδεση και καθημερινή άσκηση. Σημαντικός είναι ο ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει η αποσυμφορητική φυσιοθεραπεία, η οποία είναι ένα εμπειρικό σύστημα λεμφικού μασάζ και περιλαμβάνει αποσυμφόρηση του λεμφικού υγρού (οιδήματος) και περιποίηση του δέρματος.  

Υπάρχουν δυο τεχνικές λεμφικής παροχέτευσης (Vodder- Lederman). 

Ο Veder προτείνει ήπιους χειρισμούς (μιμείται την δράση της μυικης αντλίας και της αναπνοής) ενώ ο Ledrman προτείνει έντονη πίεση (κινητοποίηση λέμφου μέσω βαθύτερων καναλιών). Γενικά, η έντονη πίεση ενδείκνυται σε χρόνιες περιπτώσεις λόγω της δημιουργίας ινώσεων και συμφύσεων μεταξύ των ιστών. Βασικό χαρακτηριστικό τους είναι η εφαρμογή ημικυκλικών και ρυθμικών χειρισμών που γίνονται με εναλλακτική άσκηση πίεσης και συμπίεσης. Ο ρυθμός εφαρμογής είναι πολύ αργός (15 χειρισμοί ανά λεπτό) και δημιουργεί ένα στατικό κύμα στην περιοχή που παροχετεύεται, το οποίο αντηχεί σε όλη την ποσότητα της λέμφου του σώματος. Επειδή η λέμφος φυσιολογικά κινείται από περιοχές υψηλής σε περιοχές χαμηλής πίεσης, είναι απαραίτητο πρώτα να γίνεται στις κεντρικότερες περιοχές και στη συνεχεία στις περιφερικότερες.

Παρά το γεγονός ότι ένα συνδυαστικό πρόγραμμα θεραπείας μπορεί να είναι ιδανικό, οποιαδήποτε από τις θεραπείες μπορεί να γίνει ξεχωριστά. Ωστόσο, χωρίς την εκδήλωση της ατομικής και συλλογικής προσπάθειας η αντιμετώπιση του προβλήματος καθίσταται δυσχερής.

Επιτακτική προβάλλει η ανάγκη της άμεσης δραστηριοποίησης σύμφωνα με μια μελέτη του 2002, η οποία έδειξε ότι οι ασθενείς που χρησιμοποιούν ειδικές κάλτσες συμπίεσης κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας, κατά την άσκηση ή τις καθημερινές δραστηριότητες, παρουσίασαν σημαντική ενίσχυση στην αντλούμενη δράση των λεμφικών αγγείων, καθώς οι κάλτσες συμπίεσης παρέχουν αυξημένη αντίσταση. Αυτό ενθαρρύνει τη λεμφική ροή και βοηθά να μαλακώσουν οι πρησμένες περιοχές με συσσώρευση υγρού.

Το 2008, μια μελέτη που πραγματοποίησε το NIH, αποκάλυψε ότι η έγκαιρη διάγνωση του λεμφοιδήματος σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού ( «στάδιο 0″) παρέχει πιο ευνοική πρόγνωση καθώς  σχετίζεται με την έγκαιρη παρέμβαση κατά την οποία εφαρμόζεται ένα μανίκι συμπίεσης και ένα ειδικό γάντι για ένα μήνα. Τα αποτελέσματα της έρευνας ήταν ενθαρρυντικά, καθώς η κατάσταση του βραχίονα επανήλθε στην προεγχειρητική κατάσταση βάσης. Σε μία παρακολούθηση πέντε ετών, οι ασθενείς παρέμειναν στην προεγχειρητική βασική γραμμή, γεγονός που υποδηλώνει ότι η έγκαιρη ανίχνευση του λεμφοιδήματος μπορεί να σταματήσει την ανερχόμενη επιδείνωση, αν δεν αντιστραφεί η εξέλιξή του.

Το ίδιο θετικά αντανακλά η ύπαρξη της χειρουργικής αντιμετώπισης στη μετέπειτα ατομική και κοινωνική ζωή του ασθενή καθώς αρκετές χειρουργικές επεμβάσεις παρέχουν μακροπρόθεσμες λύσεις για τους ασθενείς που πάσχουν από τρίτου βαθμού λεμφοίδημα (ελεφαντίαση).

Η ελεφαντίαση ανήκει στον δεύτερο τύπο του ορισμού και οφείλεται κυρίως (πρωτογενώς) σε συγγενή ανωμαλία του λεμφικού συστήματος (λεμφαγγειίτιδα) είτε δευτερογενώς σε λοιμώξεις. Η κατάσταση επιδεινώνεται από μυκητιάσεις, ερυσίπελας, τραυματισμούς και εγκυμοσύνη, τα οποία οδηγούν στο στάδιο της λεμφοστατικής ελεφαντίασης.

Εντούτοις, πριν κριθεί απαραίτητη η επεμβατική αντιμετώπιση, οι ασθενείς συνήθως αντιμετωπίζονται με φυσική αποκατάσταση, δίνοντας έμφαση στην αποσυμφόρηση του λεμφικού υγρού μέσω της λεμφικής μάλαξης, η οποία εκτελείται από φυσικοθεραπευτές, εξειδικευμένους στην λεμφική μάλαξη.